Een ritueel met de vier natuurelementen.
Inleiding op het ritueel
Om Maria, de Moeder Gods, Moeder van Jezus, onze Moeder, te eren, kunnen we dit doen aan de hand van de natuurelementen (lucht, vuur, aarde en water). Maria kreeg in de loop van de geschiedenis heel wat titels toegedicht, zoals Koningin van de hemel, Morgenster, Moeder van de mensheid, Ster van de Zee… Via de vier natuurelementen kunnen we ons bezinnen over de betekenis die Maria voor ons mag hebben. Plaats een Mariabeeldje (of een icoon van Maria) op je huisaltaar. Bij jou liggen een wierookstokje, een kaarsje, een plantje en een klein kannetje met water klaar. Deze worden tijdens het volgende ritueel één voor één bij het Mariabeeldje geplaatst.
Openingsgebed
Wees gegroet, Maria, ik kom even bij U bidden, mijn gedachten zijn op dit moment bij en voor U. Ook bracht ik bijzondere offeranden voor U mee, want U draagt vele titels en U bent rijk aan betekenis. Vul mijn hart vol liefde en draag mijn gebed via uw Zoon Jezus tot bij God. Amen.
1e element: lucht
Lucht: lucht staat voor zuurstof, ruimte, vrijheid, maar ook voor vragen stellen, associëren, redeneren, analyseren en verbanden leggen. Zit je teveel in je gedachten? Lucht kan je dan helderheid geven. Bijvoorbeeld diep in- en uitademen. In de frisse buitenlucht of uitwaaien aan zee.
Maria, jij behoorde toe aan de hemel. Al van je geboorte af was je bestemd onze hemelse Moeder te worden. Na jouw ja-woord aan de engel liet je het toe dat Gods adem over je kwam en nieuw leven mogelijk maakte. Door je eenvoudig ‘ja’ verbond je hemel en aarde. Jij gaf jouw zoon Jezus ademruimte om te worden waartoe Hij was geroepen. Ook al ontnam Hij jou vaak de adem en stokte je hart in je keel bij de uitzonderlijke woorden die Hij zei en de manier waarop Hij jou, zijn broers en zussen heeft behandeld. Maria, sterke vrouw, vrouw van doorstane smarten. Na jouw dood was het duidelijk dat jij niet aan deze aarde vastzat, maar dat de hemel jouw thuis was voorgoed.
Maria, hemelse Moeder, Ik laat voor U dit wierookstokje branden, symbool van de vluchtigheid van het leven, maar ook teken van mijn eerbied en dankbaarheid voor U. (Bidden van een Weesgegroet)
2e element: vuur
Vuur: het element vuur symboliseert warmte, licht en energie. Het staat voor scheppingskracht, maar ook voor verlangens, passie, inspiratie, vitaliteit, initiatief en drijfveren. Als vuur je element is, heb je veel energie, ben je vrolijk en direct. Bij te weinig vuur kun je je moe en futloos voelen. Ga dan op zoek naar vuur en warmte.
Maria, jij voelde je hart branden van liefde voor God. Met vuur en passie zong jij het Magnificat, maar datzelfde vuur heeft jou ook verteerd. De zwaarden in je hart konden dit vuur niet gedoofd krijgen, daar was je geloof en vertrouwen te groot voor. Want liefde is een brandend vuur, geen water ter wereld dooft dat uit. Jij bent onze moeder van het geloof. Jij was bij je zoon in de donkerste laatste uren, jij was bij zijn vrienden toen bij hen het licht uitging. Maria, jij was er bij toen de bovenzaal dreunde en gevuld werd met vurige tongen. Die begeestering loopt nog steeds als een vuurtje de wereld rond om christenen aan te vuren, te bemoedigen, te inspireren.
Maria, warme moeder, onze Moeder, ik steek een kaarsje voor U aan, verwijzend naar al het licht uit uw leven. (Bidden van een Weesgegroet)
3e element: aarde
Aarde: aarde staat voor houvast, resultaat, duidelijkheid, discipline en manifestatiekracht. Als je je ideeën hebt kunnen neerzetten, is het element aarde goed vertegenwoordigd. Heb je hier moeite mee, dan heb je het element aarde juist nodig. Ga dan de natuur in.
Maria, ook al ben je onze hemelse Moeder, het is door jouw ja-woord dat hemel en aarde elkaar konden raken. Een uniek moment in de heilsgeschiedenis heb jij mogelijk gemaakt: God wordt mens, doorheen een vrouw van vlees en bloed. Veel oude kerstvoorstellingen schetsen een grot waarin de Mensenzoon geboren wordt. Vanuit de aarde ontstaat nieuwe hemel, nieuwe toekomst, een god die niet ver weg blijft, maar midden onder ons is. In de opvoeding heb je hem gevoed met de vruchten van de aarde, maar ook met wijze woorden en hemels inzicht. Maria, jij was erbij toen je zoon in het rotsgraf werd neergelegd als een zaadje van hoop op verrijzenis. Maria, overal waar men gaat langs Vlaamse wegen komen wij u tegen temidden Gods scheppingspracht. Jij zegent de akkers en de velden, de vruchten van de aarde. Meestal is de kleur van uw onderkleed rood, Maria, verwijzend naar bloed en aarde.
Maria, ik dank U voor de scheppingskracht van de natuur en breng daarom dit groene plantje bij U, teken van de vruchtbare kracht van moeder aarde. (Bidden van een Weesgegroet)
4e element: water
Water: Het element water symboliseert leven, gevoel, verfrissing en stroming. Het verbindt alles wat nodig is en vloeit. Het waterelement staat ook voor communicatie, emoties, intimiteit, verbeelding, instincten, diplomatie en tact. Als je veel van het element water in je hebt, vaar je feilloos op je intuïtie. Ben je angstig of weet je je geen raad met je gevoelens? Dan is die verbinding er minder. Contact met water kan helpen om de zorgen van je af te spoelen.
Maria, Stella Maris, Ster van de Zee, patrones van alle zeelieden, jij hebt doorheen de geschiedenis de taak overgenomen van verdwenen godinnen, beschermsters van de natuurelementen. Zonder water geen leven. Ook Jezus heeft zich geborgen gevoeld in je baarmoeder, in het vruchtwater, oeroceaan van alle leven. Het is niet verwonderlijk dat we, in de vele oorden waar jij vereerd wordt, Maria, een natuurlijke bron aantreffen of krachtige ondergrondse wateraders. Het blauw van je bovenkleed verwijst natuurlijk naar de hemel, maar eigenlijk ook naar water, bron van alle leven.
Maria, U bent de bron van genade, U geeft vruchtbaarheid aan het land, daarom breng ik als laatste symbool een kannetje met helder water aan. (Bidden van een Weesgegroet)
Slotgebed
Wees gegroet, U, Koningin, Moeder van barmhartigheid, mijn vreugde, mijn hoop en mijn leven, wees gegroet. Tot U bidden tochtgenoten, kinderen van Eva, Moeder van alle levenden. Hoor ook het zuchten en het klagen uit dit aardse tranendal. Maria, die voor mij ten beste spreekt, zie genadig op mij neer. Toon mij, eens de tocht voltooid, uw Zoon, Jezus Christus. Trouwe, milde, liefdevolle, Moeder van het leven, blijf mij met uw hulp nabij. Amen.
(vrije bewerking van het Salve Regina)
De tekst van dit artikel is gebaseerd op het ritueel in de Mariaviering van vorig jaar in onze pastorale eenheid…
(deze bezinning bij de Meimaand verscheen in alle edities van KERK&leven van het decanaat Brugge, 15 mei 2024, klik hier om de lay-out van het artikel te zien)