Bij de 21e zondag door het jaar B
Dit monogram, logo van letters, toont de eerste drie letters van Jezus in Griekse hoofdletters. Ik heb geen Grieks-Latijn gestudeerd, dus kan ik jullie weinig correcte achtergrondinfo geven over het ontstaan van dit monogram zoals we dat de dag van vandaag overal zien terugkomen in kerken en op liturgische voorwerpen. Dit monogram in houtsnijwerk is trouwens terug te vinden op de credenstafels in de kerk van Moerkerke, ze dateren van 1910 en zijn dus 111 jaar oud.
IHS werd door de eeuwen heen uitgelegd als de afkorting van een Latijnse zinssnede Iesus hominem salvator (Jezus, de redder van mensen) of ook In hoc signo (In dit teken) … ‘zal je overwinnen’, verwijzend naar de droom van de Romeinse keizer Constantijn de Grote. De jezuïeten hebben dit monogram als logo voor hun orde gekozen met de betekenissen Iesum habemus socium (Wij hebben Jezus als metgezel) of Iesu humilis societas (De geringe sociëteit van Jezus).
Het evangelie van deze zondag nodigt ons uit om telkens weer te kiezen voor Jezus, om ons te verbinden aan zijn leer en voorbeeld, om Hem na te volgen, zijn Naam waardig. Eigenlijk zijn wij allen jezuïeten, dragen wij de naam van Jezus. Wij zijn in Jezus’ Naam gedoopt om te leven in Jezus’ Naam. Daarom spreek ik graag over de Jezusbeweging ivp het christendom. De naam Christus is zwaarbeladen, de naam Jezus verwijst naar de Zoon van God die een mens als wij is geworden, die met ons de weg is gegaan, een liefdesweg, een kruisweg, maar vooral een weg ten leven.
Paus Franciscus, priester in de orde van jezuïeten, koos in 2013 om het Jezusmonogram op zijn wapenschild te plaatsen. De rode letters in een gele zon op een blauwe achtergrond komen oorspronkelijk van de franciscaan Bernardinus van Sienna (1380-1444). De kleuren blauw en geel verwezen naar de menselijkheid (blauw) en de goddelijkheid (geel) van Jezus.
Wanneer wij ons als mensen van de Jezusbeweging verbinden aan de Naam van Jezus, willen leven in Jezus’ Naam, is dat uit liefde tot Hem die ons de liefde schenkt. Zo staat het bijvoorbeeld mooi uitgedrukt in een gebed van de heilige Ignatius van Loyola (1491-1556):
Neem, Heer, en aanvaard heel mijn vrijheid, mijn geheugen, mijn verstand en heel mijn wil, alles wat ik heb en bezit. U hebt het mij gegeven, aan U, Heer, geef ik het terug. Alles is van U, beschik erover geheel volgens uw wil. Geef dat ik U mag liefhebben, die genade is mij genoeg. (uit ‘Geestelijke Oefeningen’ – Ignatius van Loyola, vertaling door Mark Rotsaert s.j., 1994, blz. 137)
Tot slot zing ik het jullie voor in mijn eigen woorden:
Neem, Heer, mijzelf met al wat ik ben, mijn ja-woord is voor U, mijn hele leven lang. ’t Is uw liefde alleen, die ik vraag, om uw wil te doen. Uw liefde alleen, is genoeg voor mij.
Neem, Heer, mijn wil, gevoel en verstand, dit alles gaf U mij, nu geef ik het terug. Maar uw liefde alleen, vraag ik U, want daar leef ik van. Uw liefde alleen, is genoeg voor mij.
(tekst: Pradip Smagge (juni 2000) naar een gebed van Ignatius van Loyola s.j. uit Geestelijke Oefeningen, artikel 234 muziek: naar John Foley s.j. ‘Take, Lord, Receive’)